|
Trong cấu trúc không gian đô thị, không gian công cộng là một thành phần không thể thiếu. Bởi nó giống như những chiếc “van” giúp giảm áp lực cuộc sống đang ngày càng trở nên căng thẳng, trong bối cảnh đô thị ngày càng đông đúc. Các không gian công cộng điển hình bao gồm: Công viên, Vườn hoa, Không gian mở trong quần thể công trình kiến trúc, Không gian Quảng trường, Giao thông, Trường học....
Hiện nay, việc quy hoạch không gian công cộng tại Vinh đã có những thay đổi đáng kể trong tư duy thiết kế và xây dựng đô thị. Các khu vực chức năng như khu ở, khu hành chính, thương mại, vui chơi giải trí… được thiết kế tương đối rõ ràng, trong đó không gian công cộng được quan tâm nhiều hơn cả. Công viên Trung tâm, Nguyễn Tất Thành, Vườn Hoa Cửa Nam, Quảng trường Hồ Chí Minh … được đầu tư và đạt được những kết quả khả quan trong việc tạo ra sân chơi cho người dân thành phố.
Tuy nhiên, hiện nay, cách tổ chức không gian chưa hiệu quả, chưa rõ bản sắc và đặc biệt chưa là không gian mở đủ đáp ứng cho cộng đồng.
Trong khi đó, các cơ sở di dời ra ngoài nội đô thường được thay thế bằng công trình cao tầng; còn các khu đô thị mới được ưu tiên nhà ở, thương mại dịch vụ, cắt giảm diện tích vườn hoa, công viên, sân bãi thể dục thể thao; hoặc nếu có không gian vui chơi, quảng trường, vườn hoa thì cũng chỉ tồn tại trên bản vẽ quy hoạch. Không gian công cộng lại phân bố không đều, 2 công viên lớn ( Công viên Trung Tâm và Công viên Nguyễn Tất Thành) đều nằm trong trung tâm thành phố.
Làm thế nào để tạo thêm công viên và không gian công cộng ở Thành phố Vinh, chúng tôi xin mạnh dạn đưa ra ý tưởng là tạo ra không gian công cộng được sử dụng có hiệu quả từ những không gian không được sử dụng hiệu quả. Những khu vực đỗ ô tô, xe máy tạo ra giá trị kinh tế rất nhỏ cho thành phố, nhưng lại gây mất mỹ quan đô thị và tạo ra những mối lo ngại về an toàn cho người đi bộ vì chiếm dụng không gian đáng ra có thể sử dụng cho mục đích khác. Những khu vực này có thể được giành lại để trở thành không gian công cộng sôi động. Sugar Beach (Toronto Canada) là một ví dụ điển hình.
Từ một bãi đỗ xe, TP đã xây dựng thành một bờ biển cát trắng, với chỗ ngồi, đài phun nước, cây cối, lối đi dạo… và nó nhanh chóng trở thành nơi người dân lui tới vào buổi tối và cuối tuần. Tương tự, dưới gầm cầu vượt hay đường cao tốc trên cao, Toronto thiết kế thành công viên; mặc dù dự án đang trong quá trình xây dựng, nhưng chắc chắn sẽ là nơi lui tới, giao tiếp xã hội của nhiều người dân.
Thành phố Vinh nói riêng và Việt Nam nói chung có nhiều cơ hội để áp dụng ý tưởng này. Có thể thấy rất nhiều địa điểm không gian công cộng bị chiếm dụng để đỗ ô tô, xe máy. Những không gian này cần được giành lại, biến thành không gian công cộng sống động cho người dân gặp gỡ, giao tiếp, nhất là với khu dân cư còn thiếu các sân chơi. Tương tự, có rất nhiều tuyến đường có thể trở thành phố cho người đi bộ. Điều này không chỉ làm tăng sức sống của những con phố mà còn tăng khả năng kinh tế trong khu vực và tạo ra những địa điểm tuyệt vời cho người dân hoạt động. Thậm chí, ngay cả những công trình công cộng như các dự án đường bộ, nhà máy xử lý nước… cũng có thể kết hợp với công viên, không gian công cộng cho người dân. |
